Informacja dotycząca nowego świadczenia pielęgnacyjnego
i świadczenia wspierającego od 01.01.2024r.

Od 1 stycznia 2024r. zmienią się zasady ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne. Od nowego roku m.in. świadczenie będzie przysługiwało opiekunom osób z niepełnosprawnością wyłącznie do ukończenie przez nie 18 roku życia, a także będzie możliwe łączenie świadczenia pielęgnacyjnego z pracą - bez jakichkolwiek ograniczeń. Jednocześnie zlikwidowany zastanie specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna.

Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach

Świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać opiekunom osób z niepełnosprawnością wyłączenie do ukończenia przez nie 18 roku życia. Odmiennie od aktualnie obowiązujących zasad, będzie możliwość jednoczesnego pobierania świadczenia pielęgnacyjnego i podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej - bez jakichkolwiek ograniczeń. Na możliwość pobierania świadczenia nie będą wpływać także pobierane przez opiekuna świadczenia emerytalno-rentowe.

Istotną zmianą jest umożliwienie pobierania świadczenia pielęgnacyjnego w zwielokrotnionej kwocie w zależności od liczby osób, nad którymi sprawowana jest opieka. W przypadku, gdy opiekun będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18 roku życia, kwota świadczenia pielęgnacyjnego zostanie podwyższona o 100% na drugą i każdą kolejną osobę.

Po ukończeniu 18 roku życia osoba z niepełnosprawnością lub jej przedstawiciel będzie mógł ubiegać się o świadczenie wspierające.

Opisane wyżej nowe warunki przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, które obowiązywać będą od 01 stycznia 2024r., nie dotyczą osób, które na zasadzie zachowania praw nabytych, będą pobierać to świadczenie na podstawie przepisów dotychczasowych.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia, która będzie chciała po 31 grudnia 2023r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli - z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów.

Przepisy przejściowe

Osoby, które posiadają prawo lub nabędą jeszcze prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku dla opiekuna lub specjalnego zasiłku opiekuńczego do dnia 31.12.2023r. będą mogły pobierać te świadczenia na dotychczasowych zasadach.

Prawo do pobierania świadczeń będzie przysługiwało również opiekunowi, który złożył wniosek o ww. świadczenia i oczekuje na wydanie decyzji przez GOPS, spraw pozostających w rozstrzygnięciu przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze lub rozstrzyganych przez sąd.

Opiekunowie, zachowają prawo do świadczeń na zasadach obowiązujących także w sytuacji kiedy wygaśnie ważność dotychczasowych orzeczeń osób nad którymi sprawują opieką pod warunkiem, że:

1. wniosek o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia oraz
   
2. wniosek o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego zostanie złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności.

W przypadku specjalnego zasiłku opiekuńczego dodatkowym warunkiem kontynuacji wypłaty na dotychczasowych zasadach jest złożenie wniosku o to świadczenie na kolejny okres zasiłkowy w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy.

Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy przyznane na zasadach dotychczasowych oraz zasiłek dla opiekuna, nie będą przysługiwać jeżeli osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego.

W sytuacji, gdy osoba z niepełnosprawnościami złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego konieczne będzie:

1. zawieszenie postępowania o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna.
2. zawieszenie wypłaty przyznanego już świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna.

W przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi przyznania świadczenia wspierającego lub pozostawi wniosek bez rozpatrzenia - świadczenia zostaną wyrównane od momentu ich wstrzymania oczywiście, jeżeli opiekun nadal spełnia warunki określone w przepisach.

Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, wypłacony opiekunowi za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające, będzie świadczeniem nienależnie pobranym. Do jego zwrotu wraz z odsetkami będzie zobowiązany opiekun.

Osoba z niepełnosprawnościami, składając w ZUS wniosek o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres, za który jej opiekun otrzymał w gminie świadczenie opiekuńcze.

Specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna - uchylone

Z dniem 1 stycznia 2024r. zostaną uchylone przepisy dotyczące specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna. Oznacza to, że od tej daty w/w zasiłki nie będą już przyznawane. Osoby, które na dzień 31.12.2023r. będą uprawnione do pobierania któregokolwiek z tych świadczeń, nadal będą mogły pobierać świadczenie na dotychczasowych zasadach. Kontynuowanie wypłaty nie wymaga składania żadnego dodatkowego oświadczenia. W przypadku jednak, gdy zakończy się termin określony w decyzji, warunkiem kontunuowania świadczeń jest złożenie wniosku o wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności i złożenie wniosku o świadczenie w ściśle określonym terminie.

Świadczenie wspierające

Świadczenie to będzie się należało osobie niepełnosprawnej, a nie jak dotychczas w świadczeniu pielęgnacyjnym - opiekunowi. Będzie to świadczenie dla osób, które ukończyły 18 rok życia.

Wnioski o świadczenie wspierające będzie można składać po 1 stycznia 2024 r. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w formie elektronicznej. Warunkiem złożenia wniosku o przyznanie tego świadczenia jest uprzednie uzyskanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Decyzje te będą wydawały Wojewódzkie Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności Wysokość świadczenia będzie uzależniona od ustalenia poziomu potrzeby wsparcia określonego w skali od 70 do 100 punktów i wynosić będzie od 40% do 220% wysokości renty socjalnej.

Świadczenie wspierające jest niezależne od dochodu, nie ma w nim również ograniczeń dotyczących podejmowania pracy przez osobę niepełnosprawną. Jest to świadczenie nieopodatkowane, wolne od egzekucji oraz nieoskładkowane.

Za osobę, która nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielania wsparcia osobie niepełnosprawnej, (której zostanie przyznane świadczenie wspierające), wspólnie z nią zamieszkującej i gospodarującej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie opłacał składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadza trzy terminy, od kiedy będzie dostępne świadczenie:

1. od 1 stycznia 2024r. - z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 87 do 100 pkt,
   
2. od 1 stycznia 2025r. - z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt,
   
3. od 1 stycznia 2026r. - z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 pkt.
   

Od powyższej zasady ustawodawca przewidział jeden wyjątek. Od 1 stycznia 2024r. o świadczenie wspierające będą mogły ubiegać się również osoby, które uzyskają mniej niż 87 punktów w skali potrzeby wsparcia, jeżeli ich opiekun pobiera świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, o ile spełnią inne warunki określone w ustawie o świadczeniu wspierającym.

Więcej Informacji o świadczeniu wspierającym można uzyskać na stronie MRPIPS:

https://www.gov.pl/web/rodzina/swiadczenie-wspierajace---pytania-i-odpowiedzi